Ҫеҫпӗл Мишши фончӗн директорне Валерий Туркая Чӑваш Республикин Хисеп грамотипе чыслама йышӑннӑ. Хушӑва республика Элтеперӗ Олег Николаев ӗнер, ака уйӑхӗн 16-мӗшӗнче, алӑ пуснӑ. Ӗҫлӗ хутра палӑртнӑ тӑрӑх, Валерий Туркая «наци культурине аталантарма тӳпе хывнӑшӑн тата общество ӗҫӗнчи хастарлӑхшӑн» чыслӗҫ.
Сӑмах май каласан, ҫак эрнере республикӑн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ, Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн директорӗ Пётр Краснов Елчӗк районӗнчи тӗп вулавӑш тытӑмне Валерий Туркай кӗнекисене парнеленӗ.
Ҫакна та палӑртмалла: чӑваш халӑх поэчӗ паян 60 ҫул тултарнӑ.
Комсомольски районӗнче пурӑнакан арҫын тӑванӗсенчен, банкран кивҫен илсе тултарнӑ. Пӗтӗмпе 1 миллион ытла тенкӗ пухӑннӑ. Унӑн халӗ явап тытма тивӗ.
2018 ҫулта 66-ри арҫын тӑванӗсенчен 800 пин ытла тенкӗ кивҫен илнӗ. Тӗрлӗ сӑлтав шутласа тупнӑ вӑл, ҫав шутра – ӗне ферми уҫассине те. Кредит организацийӗнчен те ҫак сӑлтавпа 375 пин тенкӗ кивҫен илнӗ. Хӑйӗн татман кредитсем пуррине каламан, уйӑхсерен тӳлеме пултарассине ӗнентернӗ.
Анчах арҫын укҫана тавӑрса пама васкаман. Вӑл нимӗнле услам та уҫман, нухрата урӑх тӗллевпе пӗтернӗ.
Ун тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе кӗҫех Елчӗк районӗн сучӗ пӑхса тухӗ.
Елчӗк районӗнчи Тускел ялӗнче 56 ҫулти арҫын виллине тупнӑ. Кӗлетки килӗнче выртнӑ, ӑна пусмӑрласа вӗлерни паллӑ, ҫавна май пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
РФ Следстви комитечӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ку тискер ӗҫе 60 ҫулти пиччешӗ тума пултарнӑ. Ӑна тытса чарнӑ.
Следстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ку пуш уйӑхӗн 2-мӗшӗнче пулнӑ. Пиччӗшӗпе шӑллӗ пӗр килте пурӑннӑ. Вӗсем ҫав кун хирӗҫсе кайнӑ. Асли кӗҫӗннине ҫӗҫӗпе чикнӗ. Пиччӗшӗ ун чухне ӳсӗр пулнӑ. Шӑллӗ сурана пула тӳрех вилнӗ.
Пуҫиле ӗҫе малалла тӗпчеҫҫӗ.
Чӑваш Ени ял хуҫалӑх предприятийӗсем севок сухан туса илессипе ҫине тӑраҫҫӗ.
Ку культурӑна ӳстерме пулӑхлӑ хура тӑпра кирлӗ. Ҫавӑнпа севок туса илессипе республикӑн кӑнтӑр енче: Елчӗк, Патӑрьел, Комсомольски районӗсенче — тӑрӑшаҫҫӗ. Раҫҫейре туса илекен севокран 68,8 проценчӗ — Чӑваш Ен аграрийӗсен тӳпи. Ҫакӑн пек ӗнентерет республикӑн Ял хуҫалӑх министерстви.
Ял хуҫалӑх предприятийӗсем хӑйсен продукцине ют регионсене ҫеҫ мар, чикӗ леш енне те ӑсатаҫҫӗ. Чӑваш суханне пӗлтӗр Беларуҫ Республикинче, Казахстанра, Молдавинче туяннӑ. Пурӗ 87,46 пин америка долларӗлӗх.
Тверь облаҫӗнче шапаша кайнӑ Чӑваш Ен арҫыннисем вилни пирки пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: ку нарӑс уйӑхӗн 11-мӗшӗнче пулнӑ. Вӗсене, ҫурт тама килнӗскерсене, Олений Рог ялта бытовкӑна вырнаҫтарнӑ. Анчах унта темӗн ҫунма тытӑннӑ. Арҫынсем сӗрӗмпе наркӑмӑшланса вилнӗ.
Паян, нарӑсӑн 13-мӗшӗнче, кӑнтӑрла арҫынсен виллисене республикӑна илсе килнӗ. Тӑванӗсем вӗсене палланӑ. Халӗ вӗсемпе психологсем ӗҫлеҫҫӗ.
Арҫынсем Елчӗк, Вӑрнар районӗсенчен тата Шупашкар хулинчен пулнӑ.
«Чӑваш чӗлхин икчӗлхеллӗ ҫӳпҫине» пуянлатса пынӑ май пӗлмен ҫыравҫӑсен, куҫаруҫӑсен, журналистсен ячӗсене чылай тӗл пулма тиврӗ. Ҫавна май вӗсем пирки сире те пӗлтерес терӗм.
Чӑн та, чӑваш ҫыравҫисем пирки хатӗрленӗ чи анлӑ кӗнекесенчен пӗри вӑл — Петӗр Ялкир хатӗрленӗ «Литературный мир Чувашии». Чӑн та пысӑк ӗҫ туса ирттернӗ, кам-кам кӑна ҫук пуль унта. Ҫавах ӑна ниепле те тулли кӗнеке тесе хаклама ҫук. Вырӑсларан чӑвашла куҫаракансем унта чылай пулин те хӑшӗ-пӗрин ячӗ ҫук ҫав. Пӗрисене шыраса тупайман, теприсем сиксе юлнӑ, виҫҫӗмӗшӗсене, тен, юриех кӗртмен. Акӑ Михаил Рубцовах илес. Николай Гоголӗн, Аркадий Гайдарӑн, Иван Тургеневӑн, тата ытти ытлашшиех те паллӑ мар ҫыравҫӑсен хайлавӗсене пит нумай вырӑсларан чӑвашла куҫарнӑ. Анчах Ялгирӑн справочникне лекеймен.
Елчӗк ҫӗрӗнче ҫуралнӑскер, Елчӗк районӗн «Колхоз ялавӗ» хаҫатӑн яваплӑ секретарӗ. Ӗмӗрӗ унӑн вӑрӑмах пулман, ҫавах Лев Толстойӑн «Казаксем» тата Эммануил Казакевичӑн «Ҫӑлтӑр» повеҫсене чӑвашла куҫарма ӗлкӗрнӗ.
Кӑҫал пирӗн республикӑра 5 шкул тума пуҫлама палӑртнӑ. Ҫакӑн пирки Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев ӗнер Патшалӑх Канашне янӑ Ҫырура палӑртнӑ.
Республика ертӳҫи каланӑ тӑрӑх, регионти вӗренӳ отрасльне юсаса ҫӗнетессипе кӑҫал та ҫине тӑрӗҫ. Тӗслӗхрен, 5 ҫӗнӗ шкул тума тытӑнӗҫ. Вӗсем Шупашкарти «Университет», «Лента», «Радужный» микрорайонсенче, ҫавӑн пекех Ҫӗнӗ Шупашкарпа Кӳкеҫре пулӗҫ. Кӳкеҫ пирки каласан, унта юлашки ҫулсенче нумай хваттерлӗ тӑхӑр хутлӑ ҫуртсем чылай хӑпартрӗҫ. Шупашкар район центрне Шупашкарти общежитисенче пурӑннисем, республикӑн кӑнтӑр енчи районӗсенчи (Улатӑр, Елчӗк т.ыт.те) ҫынсем, уйрӑмах — ҫамрӑк ҫемьесем, йышлӑн пырса тӗпленнӗ. Ачасен йышӗ ӳснӗ май ҫӗнӗ шкул кирли юлашки ҫулсенче пушшех калаҫтарма тытӑнчӗ.
2021 ҫулта ҫавӑн пекех Муркаш районӗнчи Кашмашри шкула, Патӑрьел районӗнчи Шӑнкӑртамри 1-мӗш шкул ҫумне хушма ҫурт хӑпартса лартӗҫ. 2022 ҫулта Шупашкарти «Садовӑй» микрорайонта шкул тума палӑртнӑ.
Паян, 2021 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗн 27-мӗшӗнче Чӑваш радио (ЧГТРК) кӑнтӑр хыҫҫӑн тӳрӗ эфирта «Ялти рок-н-ролл» кӑларӑм пулчӗ.
«Вӑхӑт ҫитре» кӑларӑмра Елчӗк районӗнчи Ҫирӗклӗ Шӑхальте пурӑнакан рок-музыкант тата художник Ирӗк Килтеш (Валерий Краснов) ханӑра пулчӗ.
Вӑл гитара каласа виҫӗ юрӑ юрларӗ. Пӗр юрри «Ҫӑкӑр — ылтӑн пек» ятлӑ. Хӑйӗн пултарулӑхӗ, тата килти чӑваш хресчен хуҫалӑхӗнчи ӗҫ хатӗрӗсен музейӗ ҫинчен каласа пачӗ.
«Ялти рок-н-ролл» питӗ хӗрӳ, ҫав вӑхӑтрах хавхалануллӑ янрарӗ.
Передачӑна Ольга Туркай редакторпа Маргарита Кабетова диктор ӑста та тараватлӑ ертсе пычӗҫ.
Елчӗк районӗнче ҫуралнӑ режиссер тата сценарист Владимир Галошев ӳкернӗ «Батальон моей Родины» документлӑ фильм Беларуҫ Республикинче ирттернӗ «Эпӗ кино ӳкеретӗп» конкурсра палӑрнӑ. Кинокартина «Ӗҫе хӑй юратнипе тӑвакан» номинацире пӗрремӗш вырӑн йышӑннӑ.
Владимир Галошев тата вӑл тӑрӑхри паллӑ таврапӗлӳҫӗ Илья Трофимов хӑйсен тӑван ялӗнчен, Елчӗк районӗнчи Кушкӑран, фронта тухса кайнисене халалласа хӑй вӑхӑтӗнче кӗнеке кӑларнӑ. Кайран Владимир Галошев документлӑ фильм ӳкернӗ. Тыл ӗҫченӗсене халалланӑ фильмри рольсенче – артистсем мар, ял ҫыннисем.
Чӑваш Республикин Вӗренӳ институтӗнче «Тӑван (чӑваш) чӗлхепе литературӑна вӗретмелли методика» программӑпа професси енӗпе тепӗр пӗлӳ илекенсен стажировки иртнӗ.
Стажировкӑна этнокультура вӗренӗвӗ кафедрин доценчӗ Анна Егорова ертсе пынипе ZOOM хушӑм урлӑ йӗркеленӗ.
Мероприятие вӗренӳ пособийӗсен авторӗсем хастар хутшӑннӑ. Шупашкар районӗн Кӑшавӑш шкулӗн вӗрентекенӗ Евгений Майков тата Йӗпреҫ поселокӗн 2-мӗш шкулӗн вӗрентекенӗ Алена Ядрицова чӑваш сӑмахлӑхне шкулта вӗрентес вӑрттӑнлӑхсемпе паллаштарнӑ.
Вӗренӳ институтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫавӑн пекех Хӗрлӗ Чутай районӗн Мишеркасси шкулӗн вӗрентекенӗ Светлана Храмова, Шупашкар хулин хавшак сывлӑхлӑ ачасен 2-мӗш шкулӗнче вӑй хуракан Ирина Матьянова, Шупашкар хулин 33-мӗш шкулӗн вӗрентекенӗ Ирина Диарова, Патӑрьел районӗн Сӑкӑт тата Туҫи шкулӗсенче чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекен Валентина Яковлевӑпа Надежда Кудряшова,
Елчӗк районӗн Аслӑ Елчӗк шкулӗн вӗрентекенӗ Любовь Адюкова, Элӗк районӗн Чӑваш Сурӑм шкулӗнче вӑй хуракан Алина Петрова хӑйсен ӗҫ опычӗпе паллаштарнӑ.
+7.3 °C